Dit detail van de illustratie van Ulco Glimmerveen laat zien dat de kwelders doorsneden werden door kreken en prielen. De zee, die je aan de horizon van deze illustratie ziet, kon via die kreken en prielen het kwelderlandschap in stromen. Dat lijkt een nadeel, maar het water voerde nieuwe, vruchtbare klei aan. Bij storm bleef het water niet binnen deze kreken, maar stroomde over de hele kwelder.Zo bleven de akkers en graslanden vruchtbaar. Ze hoefden niet bemest te worden. Akkeren op onbedijkte kwelders blijkt zonder problemen te kunnen.

De kreken waren bevaarbaar. In de kreek vaart een vrachtschip. Het is een platbodem, die ook in heel ondiep water kon varen. Sloten werden gegraven om de kwelder te ontwateren, maar ook om het land in te delen, grenzen aan te brengen: tot die sloot is het land van mij, daarachter ligt jouw land. De sloten werden verbonden met de natuurlijke kreken. Natuur en cultuur waren sterk met elkaar vervlochten. Als de kreken ’s winters waren dichtgevroren kon men zich op de schaats verplaatsen. Daarvoor gebruikte men glissen: benen schaatsen, gemaakt uit koeien- en paardenbotten.

Op de kwelder stonden ook gewone landplanten als paardenbloemen en madeliefjes, maar geen bomen. Bomen konden overstromingen met zout water namelijk niet overleven. Grote delen van de kwelders waren graslanden, met vele soorten grassen en allerlei bloemplanten. Een deel van het grasland werd gebruikt als hooiland. Rechtsonder zie je gemaaid gras dat op ruiters te drogen was gelegd. Als het droog was, hadden de boeren hooi voor de winter. Het huis links op de illustratie was waarschijnlijk een stal. Hij kan gebruikt zijn bij hoog water, om het vee droog te laten staan.

Op het achterste gedeelte van deze illustratie zijn de lagere delen van de kwelders afgebeeld. Hier groeiden zoutplanten zoals zeekraal en lamsoor (de paarse vlakten). Hier graasden ook de meeste schapen. Schapen kunnen zout water goed verdragen. Daarom graasden zij vaak lager op de kwelder dan koeien. De koeien zie je grazen op de hogere delen van de kwelder.

terug naar Het terpenlandschap